Nog heel wat rechten van kinderen worden geschonden. Dat stelt het Kinderrechtencommissariaat in zijn jaarverslag. Denk maar aan asielopvang voor minderjarige vluchtelingen en recent nog de wantoestanden in de kinderdagverblijven. In verschillende sectoren komen ze handen te kort en dat heeft nefaste gevolgen voor onze kinderen en jongeren. “Een masterplan om het chronische personeelstekort aan te pakken, is nodig”, stelt Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens. In ‘Het Gesprek’ praat ze erover met journalist Marc Van de Looverbosch.
Naar jaarlijkse gewoonte presenteerde het Kinderrechtencommissariaat (KRC) zijn jaarverslag. Een bijzonder jaar, want dit jaar vierden ze hun 25ste verjaardag. Hoe relevant is het KRC nog een kwarteeuw later? “Het beleid is steeds aan de slag gegaan met onze adviezen. Kinderrechten zijn op die 25 jaar steeds meer en meer vervlochten geraakt in onze wetgeving. Maar we zijn er nog niet. Er is nog een hele weg af te leggen”, zegt Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens.
De jeugd onder druk
Het conflict tussen Oekraïne en Rusland doet heel wat vragen rijzen en kan soms verwarrend zijn voor volwassenen. Maar ook kinderen ondervinden hier gevolgen van. “Sommige kinderen hebben stress en angst dat de oorlog zal komen overwaaien naar België. Na de coronacrisis en de klimaatproblematiek legt nu ook de oorlog in Oekraïne een enorm druk op onze kinderen en jongeren”, ondervindt Vrijens.
In 2019 ontstonden de eerste spijbelacties voor het klimaat. De leerlingen spijbelen om een duidelijk signaal te sturen naar de politiek dat er dringend actie moet worden ondernomen. Maar is spijbelen wel de beste manier? Steunt de Kinderrechtencommissaris deze acties? “Kinderen hebben recht op participatie, ze hebben het recht om hun mening te laten horen. Zij kunnen nog niet gaan stemmen. Zich verenigen is dus hun enige manier om hun stem te laten horen. Het zijn geen klimaatspijbelaars. We moeten ze vooral daarin ondersteunen.”
Spreekrecht
Voor kinderen wiens ouders uit elkaar gaan, vertaalt het Burgerlijk Wetboek dat naar het hoorrecht van kinderen door de familierechter. Maar worden kinderen en jongeren ook effectief gehoord en hoe gebeurt dit in de praktijk? “We krijgen enorm veel meldingen van kinderen of jongeren die gebukt gaan onder een zeer conflictueuze scheiding”, stelt Vrijens vast. “Wanneer het conflict wordt uitgevochten in de rechtbank dan is het vaak veel meer beladen. Kinderen zitten dan vaak gewrongen in een loyaliteitsconflict. Daarnaast wordt de ruzie vaak thuis uitgevochten, net de plaats waar een kind zich veilig moet voelen.” Voor de kinderrechtencommissaris moet er vooral ingezet worden op een gesprek op maat van jongeren en kinderen. “Laat ze meebeslissen over het tijdstip en neem genoeg tijd. Kies een kindvriendelijke plaats. De zittingszaal is dat niet”, aldus Vrijens.
Personeelstekort kinderopvang
Het groeiend personeelstekort treft verschillende sectoren, zoals de hulpverlening, de asielsector, het onderwijs, maar ook de kinderopvang. In Brussel organiseren ouders zelf kinderopvang omdat ze geen plek meer vinden. “We vragen om meer te letten op de begeleider-kindratio en te gaan richting 4 of maximum 6 kinderen per begeleider. Acht à negen kinderen per begeleider: dat is gewoon een gevaarlijke situatie. Investeringen zijn nodig om de sector veel beter te laten draaien.”
