Eindelijk is het zover. Over enkele uren mag u gaan stemmen voor de gemeente- en provincieraadsverkiezingen. Dat wil ook zeggen dat we aan de laatste aflevering toe zijn van Gemeente 24. De laatste partij die aan bod komt is N-VA, met Els van Doesburg, Koen Daniëls en Griet Vanryckegem. Drie Vlaamse volksvertegenwoordigers waarvan er minstens twee hopen om burgemeester te worden.

Met maandenlange gunstige peilingen leek de winst al binnen voor het Vlaams Belang. N-VA zou op 9 juni het onderspit delven. Maar uiteindelijk waren de resultaten niet zo spectaculair als gehoopt voor het Vlaams Belang. Alhoewel N-VA vier zetels verloor in het Vlaams Parlement, blijven ze de grootste partij. “We mogen tevreden zijn met het resultaat”, reageert Vlaams volksvertegenwoordiger Els van Doesburg. “We besturen opnieuw mee in Vlaanderen en hebben belangrijke departementen kunnen binnenhalen. Ook federaal zitten we opnieuw mee aan tafel.”

De N-VA-fractie in het Vlaams Parlement telt 31 leden. Evenveel als het Vlaams Belang. “Het is niet omdat het aantal zetels gelijkwaardig is, dat ook de kennis en capaciteiten gelijkwaardig zijn”, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Koen Daniëls.

Raketcoalitie

Eind september landde de geel-rood-oranje raketcoalitie. Volgens Vlaams Belang kleurt het regeerakkoord rood, terwijl PVDA spreekt over een citroensorbet, geel en ijskoud. “Het is een mooi regeerakkoord waar zowel N-VA, Vooruit als cd&v zich in kunnen vinden. We hebben een mooi evenwicht gevonden”, stelt van Doesburg in Gemeente 24 vast.

Bij de verdeling van de bevoegdheden in de nieuwe Vlaamse Regering krijgt Vooruit twee ministers en N-VA vijf. In ruil daarvoor mag Vooruit de nieuwe parlementsvoorzitter kiezen. “Iedereen kijkt met heel veel respect naar mevrouw Homans en hoe zij het Vlaams Parlement leidt. Maar elke nieuwe legislatuur moet je bruggen bouwen met de nieuwe coalitiepartners en keuzes maken”, legt Vlaams volksvertegenwoordiger Griet Vanryckegem uit. Maar uiteindelijk besliste Vooruit-voorzitter Conner Rousseau om niet ‘holderdebolder’ iemand aan te duiden. En vroeg aan huidig parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA) om tot de eerste plenaire vergadering van 2025 op post te blijven. “De beslissing ligt bij de voorzitter van Vooruit. Maar laten we er ook niet flauw over doen, de gemeenteraadsverkiezingen spelen hier ook een rol in”, klinkt het bij Daniëls.

Burgemeesterssjerp

Ook een opmerkelijke wending was de aankondiging van minister Zuhal Demir (N-VA). Ze had nog maar pas haar eed afgelegd als nieuwe minister van Onderwijs of ze liet al weten dat ze haar post zou verlaten als ze burgemeester van Genk kan worden. “De timing is natuurlijk ongelukkig, maar wat ze ook doet, onderwijsminister of burgemeester van Genk, ze zal dat met volle engagement doen”, verdedigt van Doesburg.

Wie weet krijgt binnenkort niet alleen Genk een vrouwelijke burgemeester maar ook Antwerpen. Stel dat Antwerps burgemeester Bart De Wever de nieuwe premier wordt, dan kan De Wevers ‘running mate’ Els van Doesburg de nieuwe burgemeester worden. “Bart is de kopman, Bart is de lijsttrekker, Bart is vandaag de burgemeester van Antwerpen en zou graag burgemeester blijven. Desnoods is dat titelvoerend maar enkel en alleen als hij federaal premier wordt”, zegt van Doesburg.

De kracht van verandering

Nieuwkomer in het Vlaams Parlement Griet Vanryckegem is sinds 2013 schepen in de gemeente Menen. Op 13 oktober trekt ze er de N-VA-lijst. Ze voelt dat er een verandering op komst is. “Ik heb het gevoel dat er een kentering komt. De traditionele partijen waren in mijn stad altijd heer en meester, maar ik voel dat er verandering op komst is.” Door het nieuwe Kiesdecreet, waarbij de grootste lijst gedurende twee weken het initiatiefrecht heeft, springen de kartels als paddenstoelen uit de grond in verschillende gemeenten. Ook in Menen, zo komen Open Vld en Vooruit samen op onder de naam ‘VOOR 8930’. Ze wilden hun lijst versterken met huidig bestuurspartner N-VA, maar Vanryckegem bedankte hiervoor. “We willen de inhoud, de gele lijn vanuit Brussel doortrekken naar Menen. Natuurlijk stellen we ons hiermee kwetsbaar op, maar dat wordt geapprecieerd. Ik begrijp de keuze van een kartel, maar met welk programma ga je dan naar de kiezer?”, vraagt Vanryckegem zich af.

Gekend in het Vlaams Parlement als de N-VA-onderwijsspecialist is Koen Daniëls ook kandidaat-burgemeester in Sint-Gillis-Waas. In 2018 was N-VA de grootste in de Wase gemeente, maar toch belandde de partij in de oppositie. Na de verkiezingen van 13 oktober hoopt hij nu eindelijk mee te kunnen besturen. “In 2018 had ik 2350 voorkeurstemmen en huidig burgemeester Maaike De Rudder 924”, kaart Daniëls aan. “Al meer dan 50 jaar zijn dezelfde partijen aan de macht. Ik voel dat mensen verandering willen. De keuze zondag is heel eenvoudig: wil men verandering, wil men een partij die recepten heeft en de mensen heeft om het aan te pakken, dan kom je automatisch bij N-VA uit.”

Chinees Belang

In de stad Antwerpen behaalde PVDA op 9 juni een monsterscore van 22,5 procent. Daarmee werden ze de twee grootste partij van de stad Antwerpen, na de N-VA van burgemeester Bart De Wever. Zal PVDA burgemeester De Wever aan kant kunnen schuiven? “Het is wel duidelijk. De Antwerpenaar heeft de keuze uit twee totaal verschillende mensbeelden”, legt van Doesburg uit. “Natuurlijk is het wel kwalijk dat de partijen Groen en Vooruit de communisten als mogelijke coalitiepartner niet uitsluiten. Er wordt altijd verontwaardigd gereageerd over samenwerken met de andere kant van het politieke spectrum, namelijk Vlaams Belang, maar ik neem het Vooruit en Groen wel kwalijk dat ze deur openhouden voor PVDA. Laat mij ook duidelijk zijn over het Vlaams Belang. Neen, we gaan daar niet mee samenwerken. Wie zou er nu gelukkig worden van Filip Dewinter als schepen van de Haven van Antwerpen? De Chinezen misschien, maar de Antwerpenaar niet.”