Aan tafel bij Wetstraatjournalist Marc Van de Looberbosch zit kersvers Vlaams minister-president Matthias Diependaele. Hij is net terug van een staatsbezoek aan Frankrijk met het koningspaar Filip en Mathilde. Voor een republikein kan dat wel tellen. Diependaele is helemaal klaar voor zijn nieuwe functie. Hij wil alles geven en eist van al zijn ministers dat ze even hard werken als hij: 24/7.
Op maandag 30 september legde de nieuwe Vlaamse Regering de eed af. De regering Diependaele I is een feit. “Ik heb maar één ambitie en dat is goed doen wat ik doe. Daar werk ik ook keihard aan en dat zal ik de komende vijf jaar ook doen”, reageert Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA). “We hebben een akkoord gesloten en het is mijn rol om dat akkoord te doen naleven. Ik moet het akkoord verdedigen en dat zijn soms niet allemaal mijn eigen standpunten. Maar het is een akkoord waar wij ons volledig in kunnen vinden.”
Republikein
Onlangs mocht Diependaele voor het eerst in zijn rol als minister-president op staatsbezoek in Frankrijk. Dat dit samen was met het koningspaar Filip en Mathilde, daar kon hij als republikein wel mee leven. De eed afleggen als Vlaams minister-president bij koning Filip, dat lag wat moeilijker. “Ik heb veel respect voor de persoon koning Filip. De situatie in België is nu wat ze is. Ik vind het wel jammer dat ik mijn eed als Vlaams minister-president heb moeten afleggen in handen van de koning. Maar ik heb maar te aanvaarden dat dat vandaag nog zo is. Ja, ik wil dat veranderen, maar op dit moment is het nu zo.”
Faux pas
Enkele weken geleden stond Diependaele nog te glunderen tijdens het brengen van de Regeerverklaring in het Vlaams Parlement. Maar de verkiezingsuitslag in Zottegem, waar hij de lijst trok, smaakt zuur. “Het is een zoetzure uitslag. We zijn erop vooruit gegaan maar we komen net één stem, letterlijk één stem, te kort om een zetel te winnen.” Vlaams volksvertegenwoordiger en uitdager Kurt De Loor (Vooruit) werd de grootste partij en heeft het initiatiefrecht om een bestuursploeg te vormen. “Enerzijds zijn we stemmen verloren aan het Vlaams Belang, die nu een zetel hebben. Anderzijds kwam de partij Groen niet meer op. Zij hadden de vorige legislatuur twee zetels en ik denk dat Vooruit die zetels nu erbij heeft gewonnen. Dat heeft ervoor gezorgd dat we niet meer de grootste zijn in Zottegem”, concludeert Diependaele.
Ook het resultaat van minister Zuhal Demir in Genk was minder dan ze had gehoopt. Ze gaat er dan wel op vooruit maar kon burgemeester Wim Dries (cd&v) niet van zijn troon stoten. “In Genk heeft de zittende burgemeester gewonnen, in Zottegem heeft de oppositie gewonnen. Dat is toch een ander vertrekpunt”, stelt Diependaele vast. Net voor de lokale verkiezingen kondigde minister Demir aan dat ze haar mandaat als minister van Onderwijs zou opgeven om burgemeester van Genk te worden. Dat viel niet bij iedereen in goede aarde. Diependaele verdedigt haar. “Zuhal is de juiste persoon op de juiste plaats, als minister van Onderwijs. Zuhal zal dat kunnen goedmaken. Ze gaat het vertrouwen van het veld herwinnen door het beleid dat zij gaat voeren.”
Herinvoeren opkomstplicht?
Bij de lokale verkiezingen van 13 oktober was het voor het eerst niet meer verplicht om je naar het stemhokje te begeven. Experts voorspelden dat tot 30 procent van de Vlamingen zijn stemrecht niet zou gebruiken. Maar uiteindelijk was de opkomst nog lager dan gevreesd. Gemiddeld kwam slechts 63 procent opdagen. Ook Diependaele had dit niet verwacht. “Ik was inderdaad wel geschrokken van de lage opkomst. Politieke partijen, en niet de overheid, moeten bekijken hoe ze mensen kunnen overtuigen om te gaan stemmen.”
Na de lage opkomst waren er al verschillende politici die wilden dat de opkomstplicht opnieuw zou ingevoerd worden. Diependaele is hier niet zo’n grote voorstander van. “We hebben in het regeerakkoord afgesproken om de nieuwe regels te evalueren. Maar een systeem aanpassen omdat de resultaten je niet aanstaan… Daar heb ik het toch moeilijk mee.”
Premier De Wever
De Vlaamse Regering mag dan wel geland zijn eind september, maar de onderhandelingen over het regeerakkoord liepen niet altijd van een leien dakje. “Neen, het is niet altijd makkelijk geweest”, reageert Diependaele in Het Gesprek. “Het zijn drie partijen met drie verschillende standpunten, programma’s en ideologieën, die soms heel ver uit elkaar liggen. Maar aan de onderhandelingstafel is een zekere waardering en respect gegroeid. Af en toe hebben we gebotst, maar steeds op een menselijke en correcte manier. Ik ben ook heel tevreden met deze nieuwe ploeg.”
Op de vorming van de federale regering blijft het wachten. Daar lijkt de witte rook nog niet in zicht. “Het moet lukken. Wij zijn de Vlaming een bestuur verplicht. Wij zijn verplicht om de welvaart van de Vlaming te beschermen naar de toekomst toe. We zijn dus verplicht om een federale regering te vormen. En Bart De Wever is de geknipte man om premier te worden.”