Het Vlaams Parlement is trots op zijn kunstcollectie. Elke dag gedurende het krokusreces stelt een parlementslid zijn/haar favoriete kunstwerk aan u voor. Johan Deckmyn (Vlaams Belang) koos voor een werk van Paul Van Hoeydonck.

Het enige kunstwerk dat ooit een ruimtereis voltooide, is van Vlaamse makelij. Het is te bewonderen in de Hadley-bedding op het Maanoppervlak, al moet je daarvoor eerst de slordige 380.000 kilometer overbruggen die de Aarde van haar satelliet scheidt. Dichter bij huis heeft een replica van het kunstwerk een plaats gekregen in de Rik Wouterszaal in het Vlaams Parlement.

Op 2 augustus 1971, bij de laatste ruimtewandeling van de Apollo 15-missie, legde astronaut David Scott het beeldje The ‘Fallen Astronaut’ van de Antwerpse kunstenaar Paul Van Hoeydonck op de maan neer. Deze unieke kunsthappening was het gevolg van een ontmoeting tussen Scott en Van Hoeydonck op een diner. De astronaut was ervan op de hoogte dat de kunstenaar ruimtevaart als thema gebruikte en samen besloten ze om een beeldje naar de maan te brengen. Een praktische voorwaarde was wel dat beeldje tegelijk uiterst licht en bijzonder duurzaam zou zijn. Vandaar de geringe afmetingen en het gebruik van aluminium.

Astronauten

Bij het kunstwerk plaatst David Scott een bordje met de namen van alle astronauten die sinds het begin van de bemande ruimtevaart waren overleden. Dit verklaart de titel ‘The Fallen Astronaut’. Het gaat om Theodore Freeman, Charles Bassett, Elliott See, Gus Grissom, Roger Chaffee, Edward White, Vladimir Komarov, Edward Givens, Clifton Williams, Yuri Gagarin, Pavel Belyayev, Georgi Dobrovolski, Viktor Patsayev en Vladislav Volkov. De volgorde is die van hun overlijdensdatum.

Opmerkelijk is wal dat de Amerikaan Scott zo uitdrukkelijk zijn Russische collega’s bij de hulde heeft willen betrekken. In een tijd dat de koude oorlog in volle hevigheid woedde, was niet evident. En zeker in de ruimtevaart, die het symbolische strijdtoneel van deze oorlog vormde. De astronaut en de kunstenaar hadden echter een veel hoger doel voor ogen: het eerste kunstwerk buiten de Aarde moest een hulde zijn aan alle inwoners van onze planeet. The Fallen Astronaut is daarom meer dan een astronaut. Door de bewust gekozen afwezigheid ban geslachtelijke en raciale kenmerken is het een universele mens.

Replica’s

De historische waarden van het eerste kunstwerk op de Maan kan nauwelijks worden overschat. Maar hoe zit het met de replica’s, zoals die in het Vlaams Parlement? De waarde hiervan is sterk afhankelijk van het totale aantal exemplaren en van de erkenningen die de kunstenaar er zelf aan geeft. Precies op dat vlak bestaan er nogal tegenstrijdige berichten. Op de internet-encyclopedie Wikipedia is alleszins een handgeschreven brief te vinden waarin Van Hoeydonck uitdrukkelijk verklaart dat er slechts dertien gesigneerde exemplaren in de wereld zijn verspreid. Ook het exemplaar in het Vlaams Parlement komt expliciet in die brief voor.

Bron: Hedendaagse kunst in het Vlaams Parlement – Wilfried Van Vinckenroye en Tom Van Elst

Het werk van…, dinsdag 25 februari 2020 vanaf 18u vlaamsparlement.tv. Stem af op Telenet (kanaal 42), Orange (kanaal 80) of Proximus TV (kanaal 175). Daarna 24u te bekijken in onze nieuwslus.