Deze week klonk er een noodkreet uit het Verdronken Land van Saeftinghe, een natuurgebied aan de Westerschelde dat vervuild wordt door PFAS afkomstig van onder andere het chemiebedrijf 3M. Dieren die daar grazen, zijn door die vervuiling compleet ongeschikt voor de voedselketen. De voorzitter van de onderzoekscommissie PFAS, Hannes Anaf (Vooruit), kent het dossier als geen ander. Toch was ook hij verbaasd te vernemen dat schapen, koeien en zelfs waterbuffels niet meer als lekkere stukjes vlees op ons bord mogen.
Om de diversiteit aan planten te behouden in het Verdronken Land van Saeftinghe wordt het gebied begraasd door schapen, koeien en waterbuffels. Maar bij de koeien en waterbuffels werden te hoge PFAS-concentraties vastgesteld. In die mate zelfs dat de verkoop van het vlees verboden is. “Jarenlang is er heel veel water uit de Westerschelde in het Verdronken Land van Saeftinghe gestroomd. Hierdoor is er PFAS meegestroomd in het gebied. Sommige waterbuffels moesten afgemaakt worden, omdat ze jarenlang PFAS hebben gegeten”, verklaart Vlaams volksvertegenwoordiger Hannes Anaf (Vooruit). “De buffels kunnen zich best niet meer voortplanten, maar ook met het vlees kan er niets meer gebeuren door de contaminatie.”
Maar ook koeien van landbouwers die in het gebied gegraasd hebben, mogen niet meer verkocht worden voor consumptie. Voor de betrokken landbouwers is dit rampzalig: als hun dieren niet gegeten mogen worden, verliezen ze veel inkomsten. “Vorige legislatuur hebben we tijdens de onderzoekscommissie PFAS gepleit voor de oprichting van een sectorfonds. Zo kunnen de betrokken landbouwers die schade hebben geleden door de PFAS-vervuiling gecompenseerd worden”, reageert Anaf. “De gevolgen van de PFAS-vervuiling gaan op lange termijn voor mens en natuur schadelijk blijven. Ook wie binnen 20 jaar schade leidt door de PFAS-vervuiling zou gecompenseerd moeten worden. Daarom dring ik er op aan om snel werk te maken van zo’n sectorfonds. De aanbevelingen van de onderzoekscommissie PFAS zijn ondertussen drie jaar oud. Het wordt tijd om hiermee aan de slag te gaan.”
PFAS-uitfasering
Het probleem met de niet-afbreekbare PFAS-stoffen is dat ze algemeen verspreid zijn in Vlaanderen. We vinden ze overal terug: in ons water, in de bodem, in de lucht en in ons eten. Volgens Anaf is een totale PFAS-uitfasering onvermijdelijk. “De kosten voor de sanering van PFAS en voor het compenseren van de getroffen personen door de PFAS-vervuiling zullen in de miljarden oplopen. We moeten ervoor zorgen dat de vervuiler betaalt, dus 3M. Maar we moeten ook alles op alles zetten om de mensen te beschermen en om ervoor te zorgen dat zulke schadelijke stoffen in de toekomst gewoon niet meer geproduceerd kunnen worden”, aldus Anaf in Studio Vlaams Parlement.
